Ppojęcia i pomiary w analizie składu ciała metodą BIA - bioimpedancji elektrycznej opis i definicje - CKzdrowie
Menu główne:
Analiza składu ciała > Analiza metodą BIA
data publikacji: 2025.02.08 data aktualizacji: 2025.03.18
Skład ciała określany metodą BIA - definicje mierzonych parametrów
(bioimpedancji elektrycznej - ang. Bioelectrical Impedance Analysis)
Winieta Podstawowe pojęcia i pomiary BIA
Skład i jakość ciała ludzkiego
są definiowane przez wiele parametrów uzyskiwanych w analizie BIA. W zależności
od typu urządzenia: czteroelektrodowego czy ośmioelektrodowego i ich klasy
uzyskiwane są odpowiednie informacje.
Analizatory czteroelektrodowe są najprostszymi i dostarczają informacje o
składzie całego ciała (bez możliwości wyodrębnienia informacji dla jego
poszczególnych części, segmentów). Urządzenia te mają postać wagi zaopatrzonej
w cztery elektrody (po dwie na każdą stopę).
Analizatory ośmioelektrodowe są znacznie bardziej złożone i dostarczają informacje
o składzie ciała z uwzględnieniem jego poszczególnych części – segmentowa
analiza składu ciała. Mogą być zintegrowane z wagą lub być samodzielnym
urządzeniem z ruchomymi, niezależnymi elektrodami – w takim przypadku można
dokonywać analizy składu ciała u leżących osób (przyłóżkowy analizator składu
ciała).
Poniżej przedstawiono skróty i pojęcia stosowane w analizie składu ciała metodą BIA. Niektóre parametry są opisane dwoma skrótami i dwoma nazwami gdyż producenci analizatorów składu ciała nie zawsze stosują tą samą terminologię.
BMI – (ang. Body Mass Index) wskaźnik masy ciała będący wstępną informacją odnośnie prawidłowości lub nieprawidłowości masy ciała. Obliczany jest poprzez podzielenie masy ciała wyrażonej w [kg] przez wzrost podniesiony do kwadratu. Wzrost wyrażony jest w [m]. Wskaźnik ten jest niezwiązany z pomiarami BIA, jednakże na jego powszechne stosowanie jest zamieszczany na każdym raporcie (wydruku) z analizatora składu ciała.
PR – (ang. Physique Rating) wskaźnik budowy ciała, oceniający sylwetkę w zależności od relacji pomiędzy zawartością tkanki tłuszczowej i masy mięśniowej w organizmie.
WHR – (ang. Waist to Hip Ratio) wskaźnik określający stosunek obwodu tali do obwodu bioder. Pomiar i obliczenia można wykonać bez udziału urządzenia za pomocą miarki, taśmy, sznurka itp. Niektóre analizatory wykonują taki pomiar za pomocą przepływającego przez ciało prądu.
Body Type – typ
sylwetki, rodzaj budowy ciała. Parametr ten określa czy analizowana osoba jest
sportowcem, ma atletyczną budowę ciała czy też jest przeciętnej, standardowej
budowy. W zależności od wyboru opcji analizator stosuje inne algorytmy do obróbki
uzyskanych pomiarów bioimpedancyjnych. Aby być zakwalifikowanym jako ‘sportowiec’,
‘atleta’ należy spełniać określone przez producenta urządzenia warunki. Warunki
mogą dotyczyć kilku czynników np.: częstotliwości, długości i intensywności
treningów, oraz tętna spoczynkowego.
BF – (ang. Body Fat) zawartość tłuszczu w organizmie wyrażona w [%] lub w [kg]. Tkankę tłuszczową ze względu na jej umiejscowienie można podzielić na dwa rodzaje: trzewną i podskórną.
BFM – (ang. Body Fat Mass) masa tłuszczu wyrażona w [kg]. Tkankę tłuszczową ze względu na jej umiejscowienie można podzielić na dwa rodzaje: trzewną i podskórną.
VFI, VFR – (ang. Visceral Fat Indicator (Index), Visceral Fat Ratio) wskaźnik trzewnej tkanki tłuszczowej. Mówi o ilości tkanki tłuszczowej otaczającej organy wewnętrzne. Nadmiar tłuszczu w rejonie brzucha jest silnie skorelowany z wysoką wartością wskaźnika VFI. Nadmiar tłuszczu trzewnego jest bardziej niezdrowy niż nadmiar tłuszczu podskórnego i prowadzi do wielu groźnych chorób.
FFM, LBM – (ang. Free Fat Mass, Lean Body Mass) masa składników ciała niebędących tłuszczem inaczej mówiąc beztłuszczowa masa ciała. Za znaczną część beztłuszczowej masy ciała odpowiada masa mięśni i masa tkanki kostnej. Jest to istotny czynnik wpływający na ogólną sprawność fizyczną. Utrzymywanie wysokiego poziomu beztłuszczowej masy ciała pomaga podnosić wydolność aerobową oraz ogólną sprawność fizyczną.
BMM, MM – (ang. Body Muscle Mass, Muscle Mass) całkowita masa mięśni wyrażona w [kg]. Inaczej mówiąc masa wszystkich mięśni. Są trzy główne typy mięśni: mięśnie gładkie wyściełające jamy i przewody organów naszego ciała, mięsień sercowy, oraz mięśnie szkieletowe, których skurcze umożliwiają nam poruszanie się.
Procentowy udział masy tkanki mięśniowej względem masy ciała stanowi miernik siły fizycznej. Wyższy procentowy udział masy tkanki mięśniowej jest skorelowany z szybszą przemianą materii, co z kolei ogranicza ryzyko przybrania na wadze.
Procentowy udział masy tkanki mięśniowej względem masy ciała stanowi miernik siły fizycznej. Wyższy procentowy udział masy tkanki mięśniowej jest skorelowany z szybszą przemianą materii, co z kolei ogranicza ryzyko przybrania na wadze.
SMM – (ang. Skeletal Muscle Mass) masa mięśni szkieletowych. Mięśnie szkieletowe są to mięśnie prążkowane. Swoją nazwę mięśnie szkieletowe zawdzięczają temu, że są zamocowane wprost do szkieletu. Mięśnie szkieletowe umożliwiają ruchy ciała.
BM – (ang. Bone Mass) masa minerałów tworzących szkielet (kości).
TBW, TBF – (ang. Total Body Water, Total Body Fluid) całkowita zawartość lub ilość wody, płynów w organizmie może być wyrażona w [kg] lub w [%]. Wodę (płyn) w organizmie dzieli się na wewnątrzkomórkową (ICW, ICF) oraz zewnątrzkomórkową (ECW, ECF). Odpowiednia ilość wody w organizmie wspomaga przemianę materii i pomaga utrzymać zdrowy stan skóry.
ICW, ICF – (ang. Intracellular Water, Intracellular Fluid) zawartość lub ilość wody wewnątrzkomórkowej, płynów wewnątrzkomórkowych w organizmie może być wyrażona w [kg] lub w [%].
ECW, ECF – (ang. Extracellular Water, Extracellular Fluid) zawartość lub ilość wody zewnątrzkomórkowej, płynów zewnątrzkomórkowych w organizmie może być wyrażona w [kg] lub w [%].
EI – (ang. Oedema, Edema Index) wskaźnik obrzęku.
BMR – (ang. Basal Metabolic Rate) podstawowa przemiana materii nazywana inaczej metabolizmem podstawowym – jest to najmniejsza ilość energii jaką należy dostarczyć organizmowi w ciągu doby aby zapewnić podstawowe funkcje życiowe w optymalnych warunkach bytowych. Inaczej mówiąc jest to ilość energii zużywanej przez organizm, gdy nie podejmujemy żadnej aktywności fizycznej ani umysłowej. Wyrażana w kilokaloriach [kcal] lub w kilodżulach [kJ].
RMR – (ang. Resting Metabolic Rate) spoczynkowa przemiana materii nazywana inaczej metabolizmem spoczynkowym – jest to najmniejsza ilość energii jaką należy dostarczyć organizmowi w ciągu doby aby podtrzymać podstawowe funkcje życiowe organizmu w warunkach spoczynku, tj. snu, leżenia czy siedzenia. RMR jest wyższe od BMR o ok. 10 proc. Wyrażana w kilokaloriach [kcal] lub w kilodżulach [kJ].
DCI – (ang. Daily Caloric Intake) ilość energii jaką należy dostarczyć organizmowi w ciągu doby aby utrzymać obecną masę ciała. Wyrażana w kilokaloriach [kcal] lub w kilodżulach [kJ].
MA, BA – (ang. Metabolic Age, Biological Age) wiek metaboliczny, wiek biologiczny. Oblicza się na podstawie procentowej zawartości wody w organizmie i szybkości podstawowej przemiany materii. Jeśli wiek metaboliczny jest wyższy niż rzeczywisty wiek, może to oznaczać, że metabolizm jest na niewłaściwym poziomie. Nie jest tak efektywny jak mógłby być.
PM – (ang. Protein Mass) masa białka w organizmie, białko jest podstawowym budulcem tkanek naszego ciała. Jest niezbędne do rozwoju i utrzymania mięśni. Białko stymuluje układ odpornościowy.
SI – (ang. Sarcopenic Index) wskaźnik ryzyka rozwoju sarkopenii.
Segmental Analyses of body fat and muscle mass – segmentowa analiza składu ciała – określenie masy i/lub procentowej zawartości mięśni, tłuszczu w poszczególnych częściach ciała (lewa ręka, lewa noga, prawa ręka, prawa noga, korpus).
Segmental Muscle Mass Balance – rozmieszczenie, równowaga masy mięśniowej określa czy masa mięśni rąk i nóg jest taka sama dla lewej i prawej strony ciała. Inaczej mówiąc czy ciało jest umięśnione symetrycznie.
Segmental Leg Muscle Score – ocena masy mięśni nóg. Ocena dokonywana jest poprzez porównanie typowej masy mięśni nóg w zależności od płci i wieku.
BCM – (ang. Body Cell Mass) masa aktywnych metabolicznie części organizmu, mięśnie, narządy, krew i komórki odpornościowe.
PhA, PA – (ang. Phase Angle) kąt fazowy wytworzony przez błony aktywnych metabolicznie komórek organizmu dla przepływającego przez niego lub jego część prądu przemiennego o częstotliwości 50 kHz. Kąt fazowy jest wprost proporcjonalny do ilości BCM. Kąt fazowy jest bezpośrednim parametrem pomiarowym czyli ‘surową wartością pomiarową’, która jest niezależna od algorytmów, modeli obliczeniowych. Związany jest z precyzją pomiaru – jakością elektroniczną urządzenia pomiarowego. Jest ogólną miarą udziału integralności błony komórkowej i pozwala na określenie kondycji komórek, oraz stanu zdrowia organizmu. Mówiąc obrazowo, dobrze odżywione, zdrowe i ‘dorodne’ komórki o stabilnych, i wysokich potencjałach błonowych wywołują duży kąt fazowy, podczas gdy słabo odżywione lub ‘chore i
więdnące’ komórki, o niskich potencjałach błonowych mają odpowiednio małe kąty fazowe.
Jest on także wskaźnikiem żywieniowym u dorosłych i dzieci. W przypadku stosowania diet o ujemnym bilansie energetycznym będzie się obniżał. Niski kąt fazowy jest związany z niezdolnością komórek do magazynowania energii i wskazuje na załamanie selektywnej przepuszczalności błon komórkowych.
Dla dorosłych kąt fazowy całego ciała wynosi odpowiednio: kobiety 5o, mężczyźni 6o. Wraz z wiekiem wartość kąta fazowego zmniejsza się.
Wysportowani i prawidłowo odżywieni nastolatkowie mogą mieć kąt fazowy 10o lub większy.
Najwyższej klasy, wyczynowi sportowcy mogą mieć kąt fazowy 12o lub większy.
Bardzo niski kąt fazowy związany jest z:
· niedożywieniem,· chorobą AIDS,· chorobami przewlekłymi (np. marskością wątroby, chorobami nerek lub gruźlicą płuc),· niewłaściwym stylem życia (przewlekły alkoholizm),· większością rodzajów raka.
Pomiar kąta fazowego jest wykorzystywany również w medycynie sportowej. Jego niska wartość może także wskazywać na skrajne wyczerpanie fizyczne, przeciążenie fizyczne typowe dla sportowców uprawiających sporty ekstremalne.
Istnieje bardzo bogata, medyczna bibliografia dotycząca kąta fazowego, wyżej wymienionych chorób i medycyny sportowej.
Wyjaśnienie fizycznej natury i tego jak powstaje kąt fazowy w żywym organizmie podczas przepływu prądu przemiennego przedstawione jest w opcji menu strony ‘Kąt fazowy w BIA’. Zamieszczono tam raporty z analizy składu ciała pokazujące, że po wprowadzeniu diety o ujemnym bilansie energetycznym kąty fazowe poszczególnych części ciała uległy zmniejszeniu.
BIVA – (ang. Bioelectrical Impedance Vector Analysis) analiza wektora impedancji bioelektrycznej przedstawia impedancję jako wypadkowy wektor reaktancji XC i rezystancji R w kartezjańskim układzie współrzędnych R, XC odnoszącym się do elips tolerancji populacji referencyjnej (jak pokazano na rysunku poniżej). BIVA umożliwia jednoczesną interpretację kierunku (kąta fazowego φ) i długości wektora impedancji. Dzięki czemu można ocenić zmiany w nawodnieniu tkanek i BCM, można ocenić, niezależnie od równań regresji lub zawartości wody w organizmie.
Analiza wektora impedancji bioelektrycznej odnosi się do długości i kierunku kąta fazowego – φ względem wartości dla populacji referencyjnej, umożliwiając wizualną interpretację istotności klinicznej surowych wartości analizy impedancji bioelektrycznej.
Analiza ta w przyszłości zostanie omówiona szczegółowo w oddzielnej opcji menu – tak jak to miało miejsce w przypadku kąta fazowego.
schemat BIVA
Strona główna | Dlaczego to robię ... | Najbliższe zdarzenia | Akcje profilaktyczne | Akcje aktywność fizyczna | Analiza składu ciała | Historia nowotworu mojej Mamy | Tryb życia i profilaktyka | Postępowanie w chorobie | Kontakt | Ogólna mapa witryny
